Бисмиллаҳир роҳманир роҳиийм.
Оламларнинг Рабби Аллоҳга ҳамду санолар ва жаноб Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) пайғамбаримизга саловатлар бўлсин.
Исломнинг бешинчи устуни ва фарзи саналмиш Ҳаж амалларини бажариб бағримизга қайтишади. Улардан дуо олиш, Байтуллоҳ, Арафот, Мино ҳақида, шунингдек жаноби Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг масжидлари ҳамда равзалари хусусида эшитиш мақсадида узоқ яқиндан қариндош-уруғ, танишу-нотанишлар, ҳожиларнинг зиёратига чоғланади.
Табиийки, урф-одатларимизга кўра ҳожиларни кутиб олиш учун дастурхонлар ёзилади.
Аслида, халқимиз “ҳожи тўй” деб атайдиган бундай йиғинлар динимизда мавжуд эмас. Шундай бўлсада сўнгги пайтларда “ҳожи чақирди” ва “ҳожи тўй”лар йил сайин кўпаймоқда. Мазкур зиёфатларнинг эса фойдали жиҳатларидан кўра зарарли оқибатлари кўпроқ. Жумладан, уламолар агар ҳожи ҳажга борганлигини халққа овоза қилиш ва шу орқали шуҳрат топишни кўзлаб меҳмон чақириб йиғин қилса бу албатта РИЁДИР деганлар. РИЁКОРлик эса динимизда қоралангандир. Амаллар фақат Аллоҳ учун бўлмоғи, қилинган ибодатлар эса савоб умидида бўлмоғи лозим.
“Ҳожи тўй”ларнинг яна бир салбий жиҳати ундаги исрофгарчилик ва зиёфатда ҳаддан ошишдир. Шу зиёфатга сарфланадиган харжларни кам таъминланган, боқувчисини юқотган мискинларга сарфлаш ёйинки маҳалла гузарларда таъмирлаб талаб йўлларни таъмирлаш ишларида ўзларини кўрсатишса аълороқ бўларди.
Динимизда ҳар қандай амалда мўътадилликка риоя этиш тарғиб қилинади, исрофгарлик эса қаттиқ қораланади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилган:
«Қариндошга, мискин ва йўловчига (хайр-эҳсон қилиш билан) ҳақларини адо этинг ва исрофгарчиликка мутлақо йўл қўйманг! Чунки исрофгарлар шайтоннинг биродарларидир. Шайтон эса Парвардигорига ўта ношукр эди» (Исро сураси, 26-27-оятлар).
«Улар (Раҳмоннинг суюкли бандалари) эҳсон қилганларида исроф ҳам, хасислик ҳам қилмаслар, (тутган йўллари) бунинг ўртасида — мўътадилдир» (Фурқон сураси, 67-оят).
Демак, ҳожиларимизни кутиб олар эканмиз, манманлик, кибр ва мақтаниш билан, “одамлар кўриб қўйсин ҳожи бўлганимни” ёки “ота-онамни ҳожи бўлганлигини ҳамма билсин” ёки исмларини атаб чақиришганча “Ҳожи ота” деган фикрлардан йироқ бўлиб, исроф, такаббурлик ва ғурурдан холи, Аллоҳ таолонинг шариати ва Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг суннатларига мос равишда амалларини кўпайтириш ҳақиқий ҳожиларга хосдир. Чунки, Ҳаж амалини бажариб эсон-омон ватанига қайтган мусулмон ўзгаларга ибрат ўлароқ ҳаёт кечирмоғи, тақводор кишилардек амал қилмоғи лозим. Шунингдек, ёшларни тарбиясига ҳисса қўшиш, ибодатда ва тақвода ўзгаларга ўрнак бўладиган бўлмоғи муҳимдир
Низомиддин қори Тошболта ҳожи ўғли-Термиз шаҳар бош имом хатиби
