Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам бундай дедилар: “Мусулмон мусулмоннинг биродари, унга зулм қилмайди, уни ҳалокатга ташламайди. Ким биродарининг ҳожатини чиқарса, Аллоҳ унинг ҳожатини раво қилади. Ким мусулмоннинг бир ғамини аритса, Аллоҳ таоло уни қиёмат кунидаги ғамларнинг биридан халос этади. Ким бир мусулмоннинг айбини ёпса, Аллоҳ таоло унинг айбини ёпади» (Имом Бухорий ривояти).
“Зулм қилмайди” деган жумла хабар бўлса ҳам, амр маъносидадир. Яъни, асло зулм қилманг, тазйиқ ўтказманг, ҳақорат қилманг, дилини оғритманг ва ҳоказо, дегани. Чунки зулм қилиш ҳаромдир. Мўмин дўст-яқинини ташлаб қўймай, унга кўмаклашади, ундан ҳолини сўраб, муаммоларини ҳал қилишда маслаҳат беради.
Шунингдек, мўмин дўсти ёки диндошининг хато ё қинғир иш қилаётганини кўрса, тўғрилаб қўяди, хатоларини тузатишида ёрдамлашади. Агар насиҳатлар фойда бермаса, яхши ниятда бошқаларга билдириб, биргаликда ҳал қилишнинг ҳаракатига тушади.
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу айтади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Биродаринг золим бўлса ҳам, зулм кўрган бўлса ҳам ёрдам бер”, дедилар. Саҳобалар сўрашди: “Эй Аллоҳнинг расули, зулм кўрган кишига-ку, ёрдам берамиз, аммо золимга қандай ёрдам берайлик?” Шунда у зот: “Ёмон йўлдан тўхтатсанг, ўша унга қилган ёрдаминг бўлади”, дедилар» (Имом Бухорий ривояти).
Аллоҳ таоло бундай огоҳлантиради: “…Албатта, золимлар учун (охиратда) аламли азоб бордир” (Иброҳим сураси, 22-оят).
Имом Байҳақий: “Золим аслида зулми билан ўзига жабр қилган бўлади”, деди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом Муоз ибн Жабални розияллоҳу анҳуни Яманга жўнатаётиб, бундай деганлар: “Мазлумнинг ёмон дуосидан сақлан! Чунки унинг дуоси билан Аллоҳ таоло ўртасида парда бўлмайди”.
Золимни моли касодга учраган кишига ўхшатишган. Яъни, дунёда одамларни ҳақоратлаган, туҳмат ва фириб, хиёнат йўллари билан киши молини еган, ноҳақ қон тўккан ёки бошқа йўллар билан ўзгага зарар етказган кимсалар ўзлари ибодат, савобли ишлар қилиб юрган бўлса-да, амалларининг савоби ҳақ билан ноҳақ ажратиладиган қиёмат кунида мазлумларга олиб берилади.
Қуръони каримда: “Аллоҳ таоло ёмонликни сўз билан ошкора айтишни суймайди. Зулм қилинган (жабрланган) киши бундан мустасно. Аллоҳ эшитувчи ва билувчи зотдир” (Нисо сураси, 148-оят), дея марҳамат қилинган.
Ҳақорат қилган кишига муносиб жавоб қайтариш жоиз. Аммо кечириш фазилат ҳисобланади. Ибн Аббос розияллоҳу анҳу: “Ёмонликни сўз билан айтиш”дан мурод дуодир”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
китоблари асосида
