Аллох таоло бу хакда Куръони каримда шундай мархамат килади.
Яъни: « Мол ( ва бойлик) ларингизни урталарингизда ботил
(йуллар)билан емангиз ! Шунингдек,билатуриб , одамларнинг хакларидан бир кисмини гунох йули билан ейиш (узлаштириш ) максадида уни хокимларга хавола этмангиз! »
( Бакара сураси , 188-оят).
Кеинги ввактларда жамиятимизда узгаларнинг молини нохак йуллар билан узлаштириш ,хусусан фирибгарлик жинояти тез-тез содир булиб турмокда. Аждодлари дину диёнат, ахлоку одоб , ор –номус , халолу покликка одатланган узбек халкининг авлодларидан мазкур жиноятга кул ураётганларнинг бировнинг молини алдов ,фирибгарлик , чув тушириш йули билан узлаштиришдан каттик кайтарилган .
Фирибгарлик жинояти молниботил йул билан ейишнинг бир куриниши булиб, топилган мол оташи дузахнинг бир булаги хисобланади .Б у хакда Пайгамбаримиз ( с.а.в.)куйидагича мархамат киладилар : яъни: Абу Хурайра ( р.а.)дан ривоят килинади,Пайгамбар ( с.а.в.) дедилар: « ким одамларнинг молини кайтариб бериш максадида олса , Аллох таоло унга ёрдамчи булади. Ким одамларнингмолига талофат етказиш ( чув тушириш) учун олса , Аллох таоло унинг узига талофат етказади»( Имом Бухорий ривояти).
Сир эмаски , кейинги вактларда баъзи кишилар одамлардан карзга ёки шерикчиликка ,деб пул олиб,охир –окибат уни кайтармай уртада низо чикиши, якин кишилар бир –бири билан юз курмас булиб кетиши холатлари кузатилмокда Баъзи бир кишилар карз бериш эвазига ,унинг устига фоиз куйиб беришмокда .Бу билан фоизга пул бериб одамларнинг молларини нохак йуллар билан емокда.Фоиз пулларини бермаганларини уйига бориб жанжал килиб молларини етаклаб кетмокда.Иббон ибн Аффон ( р.а.) дан ривоят килинишига анас ( р.а.) куйидагиларни айтганлар: « Набий ( с.а.в.)га Эй Аллохнинг Расули , мени дуоси кабул буладиганганлардан килиб куйинг ,дедиим.У зот Эй Анас , касбингни пок килгин , дуоинг кабул булур .Чунки бир одам огзига бир лукма харомни солса, кирк кунгача дуоси ижобат булмайди деб айганлар ».
Айникса , савдо –сотик вактида харидорга фириб бериш , масалан , айбли молни айбини яшириб сотиш ёки сохта молнии асл мол ,деб сотиш энг огир гунохдир. Куйидаги хадис бунга очик далил булади: яъни Расулуллох ( с.а.в.) дон сотаётганодамнинг ёнидан утиб колибдилар.Унинг дони орасига кул тикиб курмалар ,намланиб колган экан. «Бу нима ?!»деб сурадилар. Сотувчи : « Эй Расулуллох ! Унга ёмгир тегибди»,деди. Шунда Расулуллох ( с.а.в.): « Уни устига куймайсанми ,одамлар курар эди»дедилар ва « Кимки алдаса , мендан эмас !»дедилар.( Имом Муслим ривояти).
Хадисда келтирилган «гаш» лугатда « алдамок , фириб бермок,сохталаштирмок»маъноларида келади.Яъна : Гамус кассам деган суз бор. Бу « Ғамус» сузи лугатда « чумилиш», « кумилиш»маъноларини англатади.Шаърий истилохда эса, ботил нарса учун касддан кассам ичишга « Ғамус » дейилади.
Чунки ,бундок ботил кассам уз эгасининг жаханнам олвига чумилишига,кумилишига сабаб булади.
Абдуллох ибн Амр ( р.а.) ривоят килади:Набий ( с.а.в.) « Гунохи кабиралар : Аллохга ширк келтириш ,ота –онага ок булиш, одам улдириш ва гамус кассамдир » дедилар.( Имом бухорий ).
Ушбу хадисдан куриниб турибдики « Ғамус кассам » канчалар огир гунох эканлигини тушуниб олаверсак булади.Пайгамбар ( с.а.в.) гунхи кабираларнинг энг ката гунохлар 4та булиб, шулардан бири « Ғамус кассам »эканлигини таъкидламокда.
Дархакикат , инсон халол мехнати билан улуг савоблар ваъда килинган даражаларга эришиши мумкин.Жумладан , бир хадисда: « Уйидан кучага халол ризк топиш максадида чиккан киши Аллох йулида жиход килган билан баробардир», дейилган булса,бошка бир хадисда: « Албатта , Аллох таоло хунарманд муминни севади»,дейилган.Бундан ташкари, халол касб килиш хам ибодат ва солих амаллардан хисобланиб , уинсонниг содир этган баъзи гунохларига каффорат хам булади.Имом Таброний ривоят килган хадисда, Расулуллох ( с.а.в.): « Гунохлар ичида шундайлари борки , унга факат халол ризк топиш максадида килинган харакатгина каффарот булади»,-деб мархамат килганлар.
Шундай экан ,Аллохнинг берган кобилияти ва акл –идроки туфайли ортирган касбини факат хайрли максадларга йуналтирмогимиз максадга мувофик булади.
Кумкургон тумани

«Маматмурод бобо» жоме масжиди
Имом хатиби  У.Бернаев

ОСТАВЬТЕ ОТВЕТ

Please enter your comment!
Please enter your name here